World Theater day 2024 : ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੇ ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਹੈ ਵਿਸ਼ਵ ਰੰਗਮੰਚ ਦਿਵਸ, ਜਾਣੋ ਇਸ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ
World Theater day 2024 : ਹਰ ਸਾਲ 27 ਮਾਰਚ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ਵ ਰੰਗਮੰਚ ਦਿਵਸ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸਾਰੇ ਥੀਏਟਰ ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਲਈ ਇਹ ਸਭ ਤੋਂ ਖਾਸ ਦਿਨ ਹੈ। ਇਸ ਦਿਨ ਨੂੰ ਮਨਾਉਣ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਸਾਲ 1961 ਵਿੱਚ ਹੋਈ ਸੀ। ਵਿਸ਼ਵ ਰੰਗਮੰਚ ਦਿਵਸ (World Theater day 2024) ਦੇ ਆਯੋਜਨ ਦਾ ਮਕਸਦ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਰੰਗਮੰਚ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਸਮਾਜਿਕ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਤੋਂ ਜਾਣੂ ਕਰਵਾਉਣਾ ਹੈ। ਇਹ ਦਿਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਸਾਰੇ ਥੀਏਟਰ ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਹੈ, ਜੋ ਆਪਣੀ ਅਦਾਕਾਰੀ ਅਤੇ ਰਚਨਾਤਮਕਤਾ ਨਾਲ ਦਰਸ਼ਕਾਂ ਦਾ ਮਨੋਰੰਜਨ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਕਲਪਨਾ, ਜਜ਼ਬਾਤ ਅਤੇ ਅਦਾਕਾਰੀ ਦਾ ਰੰਗਮੰਚ ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਮੰਚ ਹੈ ਜੋ ਦਰਸ਼ਕਾਂ ਨੂੰ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੇ ਕਈ ਪਹਿਲੂਆਂ ਤੋਂ ਜਾਣੂ ਕਰਵਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਹਸਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਰੁਆਉਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸੋਚਣ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਸਾਲ 1961 ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਥੀਏਟਰ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਨੇ ਵਿਸ਼ਵ ਰੰਗਮੰਚ ਦਿਵਸ ਮਨਾਇਆ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਥੀਏਟਰ ਭਾਈਚਾਰੇ ਅਤੇ ਆਈ.ਟੀ.ਆਈ ਕੇਂਦਰਾਂ ਵੱਲੋਂ 27 ਮਾਰਚ ਨੂੰ ਮਨਾਇਆ ਜਾਣ ਲੱਗਾ।
ਵਿਸ਼ਵ ਰੰਗਮੰਚ ਦਿਵਸ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਥੀਏਟਰ ਸੰਸਥਾ ਦੁਆਰਾ ਸਾਲ 1961 ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਇਹ ਸੰਸਥਾ ਯੂਨੈਸਕੋ ਦੀ ਇੱਕ ਸਹਿਯੋਗੀ ਸੰਸਥਾ ਹੈ, ਜੋ ਦੁਨੀਆਂ ਭਰ ਵਿੱਚ ਥੀਏਟਰ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਦੀ ਹੈ। 1962 ਵਿੱਚ ਮਸ਼ਹੂਰ ਨਾਟਕਕਾਰ ਜੀਨ ਕੋਕਟੋ ਨੇ ਵਿਸ਼ਵ ਰੰਗਮੰਚ ਦਿਵਸ ਲਈ ਪਹਿਲਾ ਸੰਦੇਸ਼ ਲਿਖਿਆ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ ਥੀਏਟਰ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ ਅਤੇ ਸਮਾਜ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਨ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਨੂੰ ਉਜਾਗਰ ਕੀਤਾ। ਪੈਰਿਸ ਵਿੱਚ ਆਯੋਜਿਤ 'ਥੀਏਟਰ ਆਫ ਨੇਸ਼ਨਜ਼' ਸੀਜ਼ਨ ਦੇ ਉਦਘਾਟਨ ਦੀ ਵਰ੍ਹੇਗੰਢ ਨੂੰ ਮਨਾਉਣ ਲਈ 27 ਮਾਰਚ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ਵ ਰੰਗਮੰਚ ਦਿਵਸ ਵਜੋਂ ਚੁਣਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।
ਡਾਇਓਨਿਸਸ ਦਾ ਥੀਏਟਰ ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਪੁਰਾਣਾ ਥੀਏਟਰ ਹੈ, ਜੋ 6ਵੀਂ ਸਦੀ ਈਸਾ ਪੂਰਵ ਵਿੱਚ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਹ ਥੀਏਟਰ ਯੂਨਾਨੀ ਮਿਥਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਵਾਈਨ ਅਤੇ ਜਸ਼ਨ ਦੇ ਦੇਵਤਾ ਡਾਇਓਨਿਸਸ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਸੀ। ਇਸ ਥੀਏਟਰ ਵਿੱਚ ਖੇਡੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਨਾਟਕ ਧਾਰਮਿਕ ਰਸਮਾਂ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਸਨ। ਇਹਨਾਂ ਨਾਟਕਾਂ ਵਿੱਚ ਅਕਸਰ ਦੇਵਤਿਆਂ ਅਤੇ ਨਾਇਕਾਂ ਦੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਨੂੰ ਦਰਸਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪਹਿਲੇ ਨਾਟਕ ਐਥਿਨਜ਼ ਦੇ ਐਕਰੋਪੋਲਿਸ ਉੱਤੇ ਸਥਿਤ ਡਾਇਓਨੀਸਸ ਦੇ ਥੀਏਟਰ ਵਿੱਚ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ। ਇਹ ਨਾਟਕ ਪੰਜਵੀਂ ਸਦੀ ਈਸਾ ਪੂਰਵ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਦਾ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ: ਜਨਮਦਿਨ 'ਤੇ ਮਾਂ ਬਗਲਾਮੁਖੀ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨਾਂ ਲਈ ਪਹੁੰਚੀ ਅਦਾਕਾਰਾ ਕੰਗਨਾ ਰਣੌਤ, ਭਤੀਜੇ ਨੂੰ ਗੋਦੀ 'ਚ ਲੈ ਕੇ ਕੀਤੇ ਦਰਸ਼ਨ
ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੀਆਂ ਕਈ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਥੀਏਟਰ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਇਸ ਦਿਨ ਨੂੰ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਤਰੀਕਿਆਂ ਨਾਲ ਮਨਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਹਰ ਸਾਲ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇਸ ਸਾਲ ਵੀ ਵਿਸ਼ਵ ਰੰਗਮੰਚ ਦਿਵਸ ਲਈ ਥੀਮ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਥੀਮ ਹੈ ‘ਦਿਲਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਸੰਚਾਰ ਦੇ ਪੁਲ ਵਜੋਂ ਥੀਏਟਰ, ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਵਿਭਿੰਨਤਾ ਲਈ ਇੱਕ ਮਾਧਿਅਮ ਵਜੋਂ ਰੰਗਮੰਚ ਅਤੇ ਨੌਜਵਾਨ ਊਰਜਾ ਦੇ ਵਿਸਫੋਟ ਲਈ ਥੀਏਟਰ ਇੱਕ ਪਲੇਟਫਾਰਮ ਵਜੋਂ’। ਥੀਮ ਉਹਨਾਂ ਵਿਭਿੰਨ ਭੂਮਿਕਾਵਾਂ ਨੂੰ ਉਜਾਗਰ ਕਰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਥੀਏਟਰ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਜੋੜਨ, ਸੱਭਿਆਚਾਰਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਿਤ ਕਰਨ ਅਤੇ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਕਤੀਕਰਨ ਵਿੱਚ ਖੇਡਦਾ ਹੈ।