Choti Diwali: ਅੱਜ ਮਨਾਈ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ ਨਰਕ ਚਤੁਰਦਸ਼ੀ ਤੇ ਛੋਟੀ ਦੀਵਾਲੀ, ਜਾਣੋ ਇਸ ਦਿਨ ਕਿਉਂ ਜਗਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਯਮ ਦੀਵਾ

Narak Chaturdashi or Choti Diwali  2023: ਧਨਤੇਰਸ ਤੋਂ ਇੱਕ ਦਿਨ ਬਾਅਦ ਛੋਟੀ ਦੀਵਾਲੀ ਮਨਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਪੰਚਾਂਗ ਮੁਤਾਬਕ ਅੱਜ ਕਾਰਤਿਕ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਪੱਖ ਦੀ ਚਤੁਰਦਸ਼ੀ ਤਰੀਕ ਹੈ। ਸ਼ਾਸਤਰਾਂ ਵਿੱਚ, ਇਸ ਤਾਰੀਕ ਨੂੰ ਨਰਕ ਚਤੁਦਸ਼ੀ, ਰੂਪ ਚੌਦਸ ਜਾਂ ਨਰਕ ਚੌਦਸ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਦਿਨ ਭਗਵਾਨ ਯਮ ਦੀ ਪੂਜਾ ਲਈ ਯਮ ਦੀਵਾ ਜਗਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਾਰ ਇਹ ਤਾਰੀਖ ਅੱਜ ਯਾਨੀ ਸ਼ਨੀਵਾਰ 11 ਨਵੰਬਰ 2023 ਹੈ। ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਛੋਟੀ ਦੀਵਾਲੀ ਯਾਨੀ ਨਰਕ ਚਤੁਰਦਸ਼ੀ ਦਾ ਕੀ ਮਹੱਤਵ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਦਿਨ ਪੂਜਾ ਕਦੋਂ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ?  

ਅੱਜ ਛੋਟੀ ਦੀਵਾਲੀ ਹੈ

ਦ੍ਰਿਕ ਪੰਚਾਂਗ ਦੇ ਮੁਤਾਬਕ ਕਾਰਤਿਕ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਚਤੁਰਦਸ਼ੀ ਤਿਥੀ 11 ਨਵੰਬਰ ਨੂੰ ਦੁਪਹਿਰ 1:57 ਵਜੇ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਇਹ ਮਿਤੀ 12 ਨਵੰਬਰ ਨੂੰ ਦੁਪਹਿਰ 2:44 ਵਜੇ ਸਮਾਪਤ ਹੋਵੇਗੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਅੱਜ ਛੋਟੀ ਦੀਵਾਲੀ ਮੌਕੇ ਪ੍ਰਦੋਸ਼ ਕਾਲ ਵੀ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ ‘ਚ ਅੱਜ ਯਮ ਦੀਵਾ ਜਗਾਉਣਾ ਬੇਹੱਦ ਸ਼ੁਭ ਸਾਬਿਤ ਹੋਵੇਗਾ। 

ਨਰਕ ਚਤੁਰਦਸ਼ੀ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ 

ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਨਰਕ ਚਤੁਰਦਸ਼ੀ ਦੇ ਦਿਨ ਭਗਵਾਨ ਸ਼੍ਰੀ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਨੇ ਨਰਕਾਸੁਰ ਨੂੰ ਮਾਰਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਲਈ ਇਸ ਦਿਨ ਨੂੰ ਨਰਕ ਚਤੁਰਦਸ਼ੀ ਵਜੋਂ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤੇ ਭਗਵਾਨ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

ਯਮ ਦੀਵਾ ਜਗਾਉਣ ਦਾ ਸ਼ੁਭ ਸਮਾਂ

ਪੰਚਾਂਗ ਅਨੁਸਾਰ ਅੱਜ 11 ਨਵੰਬਰ ਨੂੰ ਨਰਕ ਚਤੁਰਦਸ਼ੀ ਵੀ ਮਨਾਈ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਸੂਰਜ ਡੁੱਬਣ ਦਾ ਸਮਾਂ ਸ਼ਾਮ 5.32 ਵਜੇ ਹੋਵੇਗਾ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਪ੍ਰਦੋਸ਼ ਕਾਲ ਵੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ। ਅਜਿਹੇ ‘ਚ ਅੱਜ ਸ਼ਾਮ 5.32 ਵਜੇ ਤੋਂ ਯਮ ਦੇ ਨਾਮ ‘ਤੇ ਦੀਵਾ ਜਗਾ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਜੋਤਿਸ਼ ਸ਼ਾਸਤਰ ਅਨੁਸਾਰ ਯਮਰਾਜ ਲਈ ਤੇਲ ਦਾ ਦੀਵਾ ਜਗਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜੋ ਚਾਰ ਮੂੰਹ ਵਾਲਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।

ਕਿਸ ਦਿਸ਼ਾ ਤੇ ਕਿੱਥੇ ਜਗਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਯਮ ਦੀਵਾ  

ਕਿਸੇ ਸ਼ੁਭ ਸਮੇਂ ‘ਤੇ ਯਮ ਦੀਵਾ ਜਗਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਘਰ ਦੇ ਬਾਹਰ ਦੱਖਣ ਦਿਸ਼ਾ ‘ਚ ਰੱਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਕਈ ਥਾਵਾਂ ‘ਤੇ ਲੋਕ ਯਮ ਦਾ ਦੀਵਾ ਨਾਲੀ ਦੇ ਕੋਲ ਜਾਂ ਘਰ ਦੇ ਮੁੱਖ ਦੁਆਰ ਦੇ ਕੋਲ ਦੱਖਣ ਦਿਸ਼ਾ ‘ਚ ਰੱਖਦੇ ਹਨ।

ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ: Diwali 2023: ਪਟਾਕਿਆਂ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਇੰਝ ਮਨਾਓ ECO Friendly ਦੀਵਾਲੀ, ਤਾਂ ਅਪਣਾਓ ਇਹ ਤਰੀਕਾ

ਯਮ ਦੀਵਾ ਜਗਾਉਣ ਦਾ ਮਹੱਤਵ 

ਛੋਟੀ ਦੀਵਾਲੀ 'ਤੇ ਪ੍ਰਦੋਸ਼ ਕਾਲ ਦੌਰਾਨ ਯਮ ਦਾ ਦੀਵਾ ਜਗਾਉਣ ਦੀ ਪਰੰਪਰਾ ਹੈ। ਇਹ ਦੀਵਾ ਮੌਤ ਦੇ ਦੇਵਤਾ ਯਮਰਾਜ ਲਈ ਜਗਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਛੋਟੀ ਦੀਵਾਲੀ ਨੂੰ ਨਰਕ ਚਤੁਰਦਸ਼ੀ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਦਿਨ ਅਸੀਂ ਯਮਰਾਜ ਨੂੰ ਨਰਕ ਦੇ ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਬੰਦ ਕਰਨ ਦੀ ਪ੍ਰਾਰਥਨਾ ਕਰਦੇ ਹਾਂ, ਤਾਂ ਜੋ ਪਰਿਵਾਰ ਦਾ ਕੋਈ ਵੀ ਮੈਂਬਰ ਬੇਵਕਤੀ ਮੌਤ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਨਾ ਹੋਵੇ।